روستای صخره‌ای و زیرزمینی صور که در در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است، داخل صخره‌های آتش فشانی با معماری زیبا و عجیب و و مرموز در زیر زمین قرار دارد. با وجود اینکه این روستا قدمتی همانند «کندوان » دارد، ولی آنچنان که باید شناخته شده نیست. صور در ۲۴ کیلومتری شمال شرقی […]
روستای صخره‌ای و زیرزمینی صور که در در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است، داخل صخره‌های آتش فشانی با معماری زیبا و عجیب و و مرموز در زیر زمین قرار دارد. با وجود اینکه این روستا قدمتی همانند «کندوان » دارد، ولی آنچنان که باید شناخته شده نیست.
صور در ۲۴ کیلومتری شمال شرقی شهرستان بناب در استان آذربایجان‌شرقی قرار گرفته است. معماری صخره‌ای صور یکی از مواردی است که هنوز هم آنچنان که باید و شاید شناخته نشده است. آثار سنگی و صخره‌ای صور به سه هزار سال قبل باز می‌گردد، این روستا به‌عنوان یکی از شاهکارهای معماری صخره‌ای ایران معروف شده است و در حال حاضر چشمه‌ای نسبتا پر آب در مرکز روستا قرار دارد که آب شرب روستا از آن تامین می‌شود.
این منطقه به دلیل کوهستانی بودن آب فراوانی دارد و زمستان‌های آن طولانی است. گروه غارنوردان بنابی موفق به شناسایی و کشف ۱۸ غار جدید در روستای صور از توابع بناب شدند. در دو سمت راست و چپ رودخانه‌ای که از وسط روستا می‌گذرد غارها از جنوب به شمال امتداد یافته است. هم‌چنین تونل زیرزمینی قنات برای آب‌رسانی به اهالی روستا از قدیم‌الایام وجود دارد و یکی از این غارها نیز در بالادست‌های روستا برای آب‌انبار استفاده می‌شود.
برخی کارشناسان معتقدند ویژگی‌های بافت تاریخی این روستا مهم‌تر از بافت تاریخی روستای کندوان است. در حال حاضر این روستا جزو روستاهای زنده کشور محسوب می‌شود و خانه‌های اهالی آن به وسیله کلنگ و ابزار انسانی در دل کوه ساخته شده است. افراد ساکن در این خانه‌ها با کندن کوه خانه هایشان را بدون استفاده از مصالح ساخته اند.
این خانه‌ها در دو طرف دره ای که روستا در آن واقع شده است قرار گرفته اند و از آنجا که مردمان این روستا به خانه هایشان و شیوه ساخت آنها بسیار علاقه مند هستند، ساخت و سازی هم در آنجا صورت نمی‌گیرد. چیزی که این غارها را برجسته و حائز اهمیت می‌کند پیچیدگی در ساختار معماری آن‌هاست و ساختار معماری غارهای صور خیلی پیشرفته‌تر از کله‌قندهای کندوان است. غارهای کندوان به گونه‌ای ساده ساخته شده در حالی‌که در داخل غارهای صور گودال‌های کوچکی وجود دارد که برای ذخیره آب استفاده می‌شد.
در ایران بعد از اسلام ایجاد بناهای مذهبی در دل صخره‌های سنگی ناشناخته است، ولی در مقابل استفاده از این اماکن در مقطعی از تاریخ ایران باستان که آئین مهر رواج داشته، معمول بوده است. تشکیلات صخره‌ای صور با توجه به فرم معماری و حالت غار مانندش، بیش از هر بنای دیگر به معابد مهری شباهت دارد. معابدی که همگی در سینه کوه کنده شده و جز یک مدخل کوچک راه دیگری ندارد
