مدرسه فردوسی تبریز

دبیرستان فردوسی یا مدرسه محمدیه مدرسه‌ای تاریخی مربوط به اواخر دوره قاجار است که پس از دبیرستان البرز تهران، به عنوان دومین مدرسه قدیمی ایران شناخته می‌شود.

مدرسهٔ محمدیه متوسطه ۲۶ آذر ماه ۱۲۹۵ خورشیدی بر اثر اقدامات دکتر عباس لقمان ادهم (اعلم‌الملک) اولین رئیس فرهنگ آذربایجان بعد از مشروطیت، تأسیس شد. دکتر اعلم‌الملک اولین بار در ۱۲۹۰ خورشیدی با سمت ریاست بهداری به تبریز آمد و برای کمک به امور فرهنگی، «مدرسه فیوضات» را دولتی کرد و دو سال بعد به همراهی محمدحسن میرزا ولیعهد احمد شاه قاجار در صدد تأسیس یک مدرسه دولتی برآمد و برای کمک به مدارس ملی حکمت، رشدیه، تمدن، نوبر با جلب نظر بازرگانان و اشخاص علاقه‌مند عوارضی برای کالاهای تجارتی و امانات پستی و گذرنامه تعیین کرد و در سال ۱۲۹۵ خوشیدی مدرسه دولتی محمدیه (فردوسی بعدی) را به ریاست باقر طلیعه و نظامت میرزا تقی خان رفعت افتتاح نمود. ابوالقاسم فیوضات، محصلین کلاس‌های متوسطه فیوضات را به مدرسه دولتی محمدیه انتقال داد و خود شخصاً تدریس درس ریاضیات این مدرسه را بر عهده گرفت و علاوه بر وی، طلیعه، تدریس عربی و علی خان ادیب خلوط آشتیانی تدریس ادبیات و تاریخ، صالح لقمان ادهم دروس حقوق و تعلیمات مدنیه و علی مجیر مولوی درس شیمی و محسن رفعت و تقی رفعت تدریس زبان خارجه را به عهده داشتند. مدرسه محمدیه در سال اول تأسیس با چهار کلاس در محله سرخاب در ساختمان میرزا موسی خان امین‌الملک دایر شد. سال بعد به خانه‌های فرمانفرما در محله ششگلان منتقل شد. مدرسه در سال دوم تأسیس خود، قریب به ۱۰۰ نفر محصل داشت. سپس به تشویق دکتر اعلام الملک، مدیران مدارس متوسطه، شاگردان خود را به این مدرسه انتقال دادند و خود نیز در آنجا به تدریس پرداخت و سال به سال به تعداد کلاس‌ها افزوده شد تا در سال ۱۲۹۸ شمسی یک مدرسه شش کلاسه کامل گردید.
این مدرسه کهن انسان های بزرگی را تربیت نموده است که از جمله آن می توان به مهندس تیمور لکستانی پدر برق ایران، دکتر محمدحسین مبین پدر جزامیان، پرفسور فرید پدر جغرافی ایران و بسیاری دیگر که اسامی همگی آنان در اینجا نمی گنجد.