«علی مسیو » فرزند محمدباقر تبریزی در سال ۱۸۷۹ میلادی در تبریز به دنیا آمد و در محله نوبر تبریز زندگی میکرد. علی مسیو یکی از برجستهترین انقلابیون ایران در یکصد سال گذشتهاست. مبارز و متفکری خردمند و فداکار، که به حق پیشوای گمنام انقلاب مشروطه بهشمار میآید. درباره زندگی علی مسیو، کمترین اطلاعات نسبت […]
«علی مسیو » فرزند محمدباقر تبریزی در سال ۱۸۷۹ میلادی در تبریز به دنیا آمد و در محله نوبر تبریز زندگی میکرد. علی مسیو یکی از برجستهترین انقلابیون ایران در یکصد سال گذشتهاست. مبارز و متفکری خردمند و فداکار، که به حق پیشوای گمنام انقلاب مشروطه بهشمار میآید.
درباره زندگی علی مسیو، کمترین اطلاعات نسبت به دیگر چهرههای تاریخی وجود دارد. خانواده او که وی تنها فرزند آن بود، خانوادهای با فرهنگ بود و پدرش به شغل بازرگانی اشتغال داشت. علی مسیو نیز مانند پدر بازرگان بود و در شهر تبریز مورد اعتماد شدید مردم بوده و از احترام برخوردار بود. او در عین حال روشنفکری مبارز و مطلع بود. به اروپا و عثمانی سفر کرده بود و به زبان فرانسه تسلط داشت. مسافرتهای متعدد او به اتریش، قفقاز و استانبول، تماس با جهان نوین را برایش به ارمغان آورده بود. در تبریز کارخانه چینیسازی دایر کرد. و سعی در توسعه صنعت داشت. او با تاریخ اروپا به ویژه انقلاب کبیر فرانسه آشنا بوده و زیر و بم آن را میشناخت. در صحبتهایش معمولاً از تاریخ انقلاب فرانسه مثال میآورد. رابطه او با انقلابیون روس در قفقاز روشن و کتمان ناپذیر است.
وی یکی از بنیانگذاران دسته مجاهدین تبریز و از رهبران ایشان بوده و همیشه در سختیها پای مردانگی پیش گزارده و گره از کارها میگشود. همچنین یکی از نخستین بنیادگزاران و فعالان تاریخ جنبش کارگری ایران در مرحله اول یعنی مرحله سوسیال دمکراسی انقلابی است. وی در پیدایش و رشد سازمانهای متعدد اجتماعیون عامیون ایران نقش بارز تاریخی ایفا نموده و از پیش کسوتان آن محسوب میگردد. در تابستان ۱۲۸۷ شمسی که رحیم خان (لقب به سردار نصرت، رئیس طایفه چلبیانلو و از مخالفان سرسخت مشروطیت) به تبریز آمد علی مسیو چون خانهاش در زیر پای سواران او بود از آنجا بیرون آمده و به محله امیرخیز نزد ستارخان رفت. رحیم خان خانه او را به تاراج برد.
در جنبش مشروطه بر اثر سلسله رویدادهایی، با توافق روسیه تزاری و امپریالیسم انگلستان واحدهای نظامی ارتش تزار از مرز ایران گذشته و به سوی تبریز حرکت کردند و وارد شهر شدند. در برخی منابع تاریخی گفته میشود، علی مسیو در این دوره به «مرگ طبیعی!» در گذشتهاست. چگونگی مرگ او روشن نیست. با ورود سربازان تزار، عدهای از رهبران و فرماندهان قیام تبریز دستگیر گشتند. دشمن برای انتقام از انقلاب مشروطه و مردم تبریز، عدهای را محکوم به مرگ کرد.
خانه علی مسیو غارت شد و دو فرزند ۱۸ و ۱۶ ساله او دستگیر شدند. در روز دهم دی ماه ۱۲۹۰ خورشیدی (روز عاشورای ۱۳۳۰ قمری) تبریز در سکوت پر اندوهی به سر میبرد. ۸ تن از بازداشت شدگان که از جمله «ثقهالاسلام » و دو فرزند علی مسیو نیز در میان آنها بودند در محاصره سربازان روسیه تزاری به سوی میدان اعدام برده میشدند.
پسر بزرگ علی مسیو «حاجی خان» نیز یکی از سردستگان مجاهدان مشروطه بوده است و در جنگ روس از پیشگامان بود. در طول جنگ با روسها چون پسر بزرگ علی مسیو جز فداییانی بود که در برابر روسها مقاومت کرده و روسها از دستگیری وی ناتوان شدهبودند، روسها خواستند حس انتقام خود را با به دار آویختن دو پسر نوجوان علی مسیو اقناعکنند و آنها در روز عاشورای سال ۱۳۳۰ قمری برابر با ۹ دیماه ۱۲۹۰ خورشیدی در میدان مشق (دانشسرای امروزی) اعدام شدند.
به این ترتیب ارتجاع با همدستی نظامیان تجاوزگر خارجی، انتقام خود را از انقلاب گرفت به ویژه کینه حیوانی نسبت به علی موسیو با اعدام دو نوجوان بی گناه او به خوبی هویدا است. زندگی و مبارزه علی موسیو، خاطره نازدودنی پایداری تبریز در انقلاب مشروطه یعنی سرچشمه تاریخ معاصر ایران است.
