با توجه به اینکه ازت بعنوان گلوگاه رشد بوده و کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی را تحت تأثیر قرار میدهدبایستی در خصوص مصرف آن مدیریت فنی لازم را اعمال نمود. از طرفی قابلیت جذب و مصرف آن از خاک بستگی به میزان و کیفیت مواد آلی خاک دارد و با عنایت به اینکه اغلب خاکهای […]
با توجه به اینکه ازت بعنوان گلوگاه رشد بوده و کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی را تحت تأثیر قرار میدهدبایستی در خصوص مصرف آن مدیریت فنی لازم را اعمال نمود. از طرفی قابلیت جذب و مصرف آن از خاک بستگی به میزان و کیفیت مواد آلی خاک دارد و با عنایت به اینکه اغلب خاکهای استان عموماً از لحاظ ماده آلی فقیر هستند بایستی برنامهریزی منسجمی در خصوص مدیریت مصرف ازت در محصولات کشاورزی داشته باشیم. آمارهای چهارساله نشان میدهد که روند مصرف کود ازته مخصوصاً در کشتهای استراتژیک استان نظیر گندم سیر قهقرائی پیدا کرده است. اهمیت اقتصادی کاربرد ازت در مطالعهای در شهرستان اهر در محصول گندم که بصورت آبی محض و نتیجه آبی مورد ارزیابی قرار گرفته ونتایج آن در جداول یک و دو آورده شده است. همانطوری که مشخص میباشد باافزایش سطوح ازت عملکرد بطور محسوسی افزایش مییابد در جدول یک که شرایط آبی محض بوده مشخص میشود با مصرف ازت عملکرد گندم بطور معنیداری افزایش یافته است. با احتساب کل هزینههای اعمال شده برای تولید گندم بدون در نظر گرفتن کود مصرفی (۳۳ میلیون ریال) و با در نظر گرفتن هزینه کود مصرفی مشخص میشود که میزان درآمد زارعین در سطوح کودی ۱۵۰ و ۲۰۰ کیلوگرم اوره در هکتار بطور معنیدار و محسوس افزایش یافته است.
جدول ۱٫ تأثیر کاربرد کود ازته بر افزایش عملکرد اقتصادی گندم آبی محض
| درآمد زارع پس از کسر کل هزینههای اعمال شده | درآمد بدست آمده (تومن) | هزینه کود ازت مصرفی (تومن) | میزان افزایش عملکرد نسبت به شاهد | عملکرد (کیلوگرم بر هکتار) | سطوح کوداوره مصرفی |
| منفی | ۹۶۶۰۰۰ | ۰ | ۰ | ۹۲۰ | صفر |
| ۴۹۴۰۰۰ | ۳۸۶۴۰۰۰ | ۷۰۰۰۰ | ۲۷۶۰ | ۳۶۸۰ | ۱۰۰ |
| ۱۵۵۱۰۰۰ | ۴۹۵۶۰۰۰ | ۱۰۵۰۰۰ | ۳۸۰۰ | ۴۷۲۰ | ۱۵۰ |
| ۱۹۱۵۰۰۰ | ۶۶۱۵۰۰۰ | ۱۴۰۰۰۰ | ۵۳۸۰ | ۶۳۰۰ | ۲۰۰ |
* لازم به ذکر ست که کل هزینههای اعمال شده توسط زارع برای گندم آبی محض حدود ۳۳ میلیون ریال برآورد شده است.
جدول ۲٫ تأثیر کاربرد کود ازته بر افزایش عملکرد گندم نیمه آبی
| درآمد خالص زارع پس از کسر کل هزینههای اعمال شده | درآمد بدست آمده (تومن) | هزینه کود اوره مصرفی (تومن) | میزان افزایش عملکرد نسبت به شاهد | عملکرد (کیلوگرم بر هکتار) | سطوح کود اوره مصرفی |
| منفی | ۸۴۰۰۰۰ | ۰ | – | ۸۰۰ | صفر |
| ۱۶۱۰۰ | ۲۸۱۶۱۰۰ | ۷۰۰۰۰ | ۱۸۸۲ | ۲۶۸۲ | ۱۰۰ |
| ۱۱۲۹۱۰۰ | ۳۹۲۹۱۰۰ | ۱۰۵۰۰۰ | ۲۹۴۲ | ۳۷۴۲ | ۱۵۰ |
| ۲۳۴۰۸۰۰ | ۵۱۴۰۸۰۰ | ۱۴۰۰۰۰۰ | ۴۰۹۶ | ۴۸۹۶ | ۲۰۰ |
* لازم به ذکر ست که کل هزینههای اعمال شده زارع برای گندم نیمه آبی حدود ۲۸ میلیون ریال برآورد شده است.
در جدول ۲ در شرایط نیمه آبی مشخص میشود که در سطح ۱۰۰ کیلوگرم درهکتار اوره درآمد اقتصادی قابل توجه واقتصادی نصیب زارعین نمیگردد و بایستیبا مصرف ازت در سرکهای ساقه رفتن و ظهور سنبله عملکرد اقتصادی قابل قبول را بدست داد.
با توجه به اینکه سطح زیر کشت گندم آبی محض ۳۰۰۰۰ هکتار بوده که با احتساب مصرف ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار اوره بایستی حداقل ۶۰۰۰ تن اوره در این اراضی مصرف شود و در اراضی نیمه آبی گندم که سطح آن حدود ۶۵۰۰۰ هکتار برآورد شده است با احتساب مصرف ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار اوره بایستی ۹۷۵۰ تن کود اوره بکار رود که مقادیر فعلی کاربردی بسیار ناچیز بوده و بایستی با برنامه ریزیهای اصولی و ترویجی و توجیه عملکرد اقتصادی مصرف ازت ،زارعین را به کاربرد آن ترغیب نمود. مصرف محلول پاشی همزمان با مبارزه سن و در سایر مراحل رشدی نیز برای تأمین ازت و افزیاش پروتئین و کیفیت نانوائی آن توصیه میشود.
